Wybór dokumentów z procesu między Żydami ekonomii sandomierskiej a kahałem ulanowskim toczonego przed trybunałem radomskim

Plenipotenci ekonomii sandomierskiej i kahału ulanowskiego przedłożyli w komisji radomskiej wykaz (sumariusz) zawierający 26 dokumentów z lat 1747-1750 wraz z załącznikami (m.in. dekrety sądów zjazdowych, umowy zawarte między obiema stronami, dekrety rabinów ziemstwa Ordynacji Zamojskiej, dyspartymenty pogłównego ułożone przez starszych ziemskich zamojskich). Żydzi--arendarze z ekonomii sandomierskiej chcieli się odłączyć od kahału ulanowskiego z zamiarem przyłączenia do kahału rozwadowskiego. Nie chcieli płacić pensji rabinowi ulanowskiemu ani stancji dla szkolnika i kantora, ani prowizji od pożyczek zaciągniętych przez kahał ulanowski, ani także dokładać się do kosztów podróży do Zamościa, reperacji cmentarza, ani dostarczać wosku na świece do bóżnicy. Niektórym z arendarzy trudność sprawiała konieczność przeprawiania się do Ulanowa na drugi brzeg rzeki San. Na nieposłusznych Żydów ekonomii sandomierskiej kahał ulanowski rzucał klątwy i zabraniał im korzystania z miejscowej bóżnicy. Żydzi z dóbr ekonomicznych byli niezadowoleni przede wszystkim z wysokości nakładanego na nich pogłównego. Postanowienia zawartej w Nisku wstępnej ugody (1748) w obecności rabina tarnogrodzkiego i czterech arbitrów, ustalającej wysokość podatku pogłównego dla Żydów ekonomicznych na 615 zł, zostały zakwestionowane przez kahał ulanowski.
Archiwum: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie (AGAD)
Zespół: Archiwum Kameralne
Sygnatura: AGAD, Archiwum Kameralne II sygn. 206, s. 1-4, 15, 16, 20-23, 27-32, 48-55, 156-159
Język: hebrajski, polski, łacina
Data wytworzenia: 22.05.1748 - 1750
Miejsce powstania: b.m.
Nazwy geograficzne: Radom, Sandomierz, Tarnogród, Ulanów
Uwagi:
Druk: Żydowski samorząd ziemski w Koronie (XVII -XVIII wiek). Źródła, wstęp i oprac. A. Kaźmierczyk, P. Zarubin, Księgarnia Akademicka, Kraków 2019, s. 512-528.